Graslandbeheer van de paardeweide

Zo af en toe heeft de grasmat een opknapbeurt nodig. Dat kun je doen door alles te verversen en helemaal opnieuw in te zaaien, of door een iets minder drastische methode, namelijk de bestaande weide door te zaaien.

Hier volgen enkele tips en adviezen over graslandbeheer van de paardenweide: opgesplitst in het onderhoud van het grasland en de bemesting ervan.

Onderhoud van de paardenweide
De volgende punten zijn belangrijk voor het in goede conditie houden van een paardenweide:

1. Inzaaien / doorzaaien van de paardenweide
Probeer eenmaal in de 10-15 jaar uw weide opnieuw in te zaaien of op zijn minst door te zaaien. Bij het opnieuw inzaaien wordt de grasmat doodgespoten en meestal na een reparatiebemesting opnieuw ingezaaid. De reparatiebemesting is enorm belangrijk. Daarvoor wordt een grondmonster genomen (kosten daarvoor zijn globaal 60 euro) en aan de hand van het monster wordt bepaald welke tekorten er zijn. Na het aanvullen van deze tekorten kan het graszaad de grond in.

Gebruik voor het inzaaien graszaad dat bestemd is voor een paardenweide, en geen graszaad voor de koeienweide. Ook doorzaaien is een optie. Bij het doorzaaien wordt in de bestaande grasmat het graszaad ingebracht. Het beste moment om in te zaaien of door te zaaien is het najaar of eventueel het vroege voorjaar. De zomermaanden zijn minder geschikt.

2. Het graszaadmengsel: geschikt voor paarden
In Nederland gebruikel we meestal BG11, een graszaadmengsel voor rundveeweides. De "normale" graszaadmengsels hebben een hoog aandeel engels raaigras dat erg hard groeit (productiegras) en ook een hoog eiwitgehalte heeft (voor een eiwitrijke melk bij koeien). Voor paarden is dit mengsel duidelijk minder geschikt aangezien paarden over het algemeen al veel te veel eiwit (c.q. stikstof) binnen krijgen en een veel hogere behoefte hebben aan structuurrijk gras.

Bovendien is het "normale" gras slecht bestand tegen de wijze waarop paarden weiden (zeer kort het gras afgrazen). Koeien snijden gras af met de tong. Paarden “millimeteren” het gras met hun tanden. Gras begint weer te groeien vanuit “het groeipuntje”, daar waar de blaadjes uit de stengel komen. Als het groeipuntje opgegeten is, komt het gras moeilijk weer op gang. Een goed paardenmengsel bevat dan ook gras met een heel laag groeipunt (dicht bij de grond), zodat het gras na “consumptie” weer snel kan aangroeien.

3. Afwisselend weiden en maaien
Voor het behoud van een goede weide is het aan te bevelen om de weide niet alleen te laten beweiden door paarden. Het beste is om het weiden af te wisselen met maaien. Het af en toe maaien heeft een zeer positief effect op het behoud van uw weide.

4. Paardenmest uit de weide halen
Iedere paardenhouder weet het wel, maar lang niet overal gebeurt het: paardenmest moet eigenlijk de wei uit. Met name in verband met wormbesmetting, maar ook om het ontstaan van “bossen” te voorkomen is het beter voor de wei om de paardenmest uit de wei te halen.

5. Weideonderhoud
Om een goede weide te behouden is het aan te bevelen af en toe de “bossen” uit de wei te maaien en de wei een keer te slepen.

Bemesting van de paardenweide
Aan het bemesten van paardenweides wordt vaak weinig aandacht besteedt. Er is bijna niemand die af en toe eens een grondmonster neemt om de bemestingstoestand van een perceel te bekijken om aan de hand daarvan een bemestingsplan op te stellen. Toch is het voor behoud van de weide en de gezondheid van de paarden erg belangrijk om de bodem regelmatig te verzorgen met de juiste meststoffen. Hieronder een aantal tips en adviezen waar u aan moet denken

Beperk het gebruik van drijfmest
Dierlijke mest (drijfmest of “ruige” mest) heeft een uitstekende bemestende waarde. Het voordeel van dierlijke mest is dat de meststoffen uit de mest verspreid over het weideseizoen vrijkomen. Juist omdat dit zo langzaam gaat, heeft uw weide er het hele seizoen profijt van. De meeste loonwerkers rijden 20 m3 (kuub) per hectare uit als ze worden ingeschakeld om dierlijke mest uit te rijden. Over het algemeen is dat voor een paardenweide te veel.
De reden daarvoor is het hoge kalium gehalte in de mest. Te hoge kalium gehaltes in de bodem maken het moeilijk voor het gras om magnesium en andere voor paarden belangrijke sporenelementen op te nemen. Laat de loonwerker dan ook geen 20 m3 maar rond de 10m3 drijfmest per hectare uitrijden. Varkensmest bevat hogere gehaltes aan meststoffen dan rundveemest. Het beperken van drijfmest kan dus ook betekenen dat u bewust kiest voor rundveedrijfmest in plaats van varkensmest als er toch wat meer mest geïnjecteerd moet worden.

Zorg voor een geleidelijke stikstof levering
Wanneer het voorjaar weer voor de deur staat, zijn veel mensen gewend dat er weer kunstmest gestrooid moet worden. De “normale” kunstmest die daarvoor meestal gebruikt wordt bevat meestal N-P-K (Stikstof / Fosfaat / Kali). De stikstof die in normaal kunstmest zit, komt na het strooien in een paar dagen tijd vrij. Het gras krijgt daardoor een enorme groeispurt en bevat daardoor relatief hoge eiwitgehaltes, voor paarden niet gewenst!!

Sinds 2003 is er een speciale kunstmest voor de paardenweide op de markt die een speciale stikstof verbinding bevat die langzaam (in 2 tot 3 maanden) vrijkomt. Deze vorm van stikstof heet ENTEC-Stikstof. ENTEC-Stikstof wordt gemaakt door de firma BASF en wordt gebruikt daar waar de stikstof in de bodem langzaam vrij moet komen. Wat is het voordeel van deze ENTEC-Stikstof? Het gras groeit goed, maar de eiwitgehaltes in het gras blijven laag (omdat niet alle stikstof in één keer vrijkomt). Verder zal er door de speciale stikstofverbinding weinig uitspoeling. Dit is goed voor het milieu en daarnaast hoeft u minder kunstmest te strooien.

Fosfor gift in het voorjaar
Fosfor is erg belangrijk voor de jeugdgroei van de wortels, waardoor de jonge grasplantjes meer voedingsstoffen uit de bodem kunnen halen. Onkruiden en slechtere grassoorten worden door een goede fosfaattoestand teruggedrongen
Daarnaast is fosfor voor het paard een belangrijke bouwsteen voor ontwikkeling van het beendergestel. Fosfor die in de bodem zit wordt in het voorjaar moeilijk opgenomen door de plant. In een meststof voor paardenweides is fosfor dus belangrijk voor het wortelgestel van het gras en voor een gezond beendergestel van het paard.

Magnesium krijgt vaak weinig aandacht
Magnesium is een belangrijke bouwsteen voor het bladgroen. De magnesium-behoefte van paarden is ook vrij groot. Over het algemeen zijn Magnesium gehaltes in de bodem laag of gehaltes aan bijvoorbeeld Kalium te hoog, waardoor Magensium moeilijk opgenomen wordt. Vandaar dat het geven van Magnesium aan een paardenweide belangrijk is. Een methode daarvoor is het geven van Magnesoman (N-P-K meststof met Magnesium) of een speciale meststof voor de paardenweide.

Landbouwzout op een paardenweide?
Natrium is een belangrijk element voor de smakelijkheid van het gras. Het bevordert niet de grasgroei, maar maakt het gras extra smakelijk voor de paarden. Paarden die veel werken hebben een hoge behoefte aan natrium (zout). Door een beperkte hoeveelheid landbouwzout te strooien op uw weide of een meststof voor de paardenweide te gebruiken verhoogt u de smakelijkheid van het gras en geeft u aan de paarden wat extra zout.

Kalk strooien in het najaar
Bij de meeste paardenweides die onderzocht worden blijkt dat de pH waarde veel te laag is. De bodem is verzuurd. In een zure bodem is het voor een plant moeilijker om voedingsstoffen op te nemen. Een zure bodem “repareren” kan door kalk te strooien. Het beste moment daarvoor is in het najaar (september – november). Door de kalk in de herfst te strooien zal op het moment dat het gras in het voorjaar weer begint te groeien de pH van de bodem weer op peil zijn.

Samenvattend

Graslandvernieuwing: inzaaien of doorzaaien eenmaal in de 10-15 jaar.
Gebruik een graszaadmengsel dat geschikt is voor paarden.
Probeer het weiden of te wisselen met maaien.
Verwijder paardenmest uit de wei.
Dierlijke mest is uitstekende meststof voor de paardenweide. Maar beperk de gift aan dierlijke mest wel.
Gebruik bij voorkeur een meststof voor de paardenweide waarbij de stikstof langzaam vrijkomt en de eiwitgehaltes in het gras laag blijven.
Elementen als Magnesium en Natrium moeten in een paardenweide extra aandacht krijgen.
Om de pH waarde op peil te houden is het strooien van kalk in het najaar aan te bevelen.

Voor een advies op maat kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen. Bijvoorbeeld voor het nemen van een bodemmonster en het interpreteren van de uitkomsten. Of voor adviezen rondom onderhoud en bemesting van uw weide.